فرارسیدن شبهای قدر و شهادت امام علی (ع) تسلیت باد
إنّا أنزلْناه فی لیْله الْقدْر وما أدْراک ما لیْله الْقدْر * لیْله الْقدْر خیْرٌ مّنْ ألْف شهْرٍ. تنزّل الْملائکه والرّوح فیها بإذْن ربّهم مّن کلّ أمْرٍ سلامٌ هی حتّى مطْلع الْفجْر.
ما، آن (قرآن) را در (شب قدر) نازل کردیم و تو، چه مى دانى (شب قدر) چیست؟ شب قدر، از هزارماه بهتر است، فرشتگان و (روح) در آن شب به اذن پروردگار خود، براى تقدیر هر کارى نازل مى شوند، آن شب انباشته از سلامت و برکت و رحمت، تا طلوع صبح است.
معنای قدر
اساساً قدر به معنای اندازه‌گذاری است و ظاهراً منظور قرآن کریم از گذاردن نام قدر بر این شب پرعظمت، تعیین و مشخص کردن جزئیات امور مربوط به تمامی مخلوقات در آن می‌باشد. به بیان روشنتر در این شب، حوادث و اتفاقات مانند مرگ و زندگی، سعادت و شقاوت، رزق و روزی و ... برای انسانها و حوادث طبیعی جاری شدن سیل، وقوع زمین لرزه و ... در رابطه با سایر کاینات معین و مشخص می‌گردد.آیه شریفه سوره دخان هم در توصیف شب قدر، این مطلب را تأیید می‌کند. خداوند متعال در این آیه می‌فرماید: "در آن شب هر حادثه‌ای که باید واقع شود خصوصیاتش مشخص و معین میشود."
با توجه به آیات سوره قدر می‌توان به فضیلت‌های شب قدر پی برد:
1. قرآن در آن نازل شده است.
۲. عبادت و احیای آن معادل بیش از هزار ماه است.
۳. خیرات و برکات الهی در آن شب نازل میشود.
۴. رحمت خاص خدا شامل حال بندگان می‌گردد.
۵. فرشتگان و روح در آن شب نازل میگردند.
شب قدر از شبهای مقدس و متبرک اسلامی است. خداوند در قرآن مجید از آن به بزرگی یاد کرده و سوره‌ای نیز به نام «سوره قدر» نازل فرموده است. در تمام سال، شبی به خوبی و فضیلت شب قدر نمی‌رسد. این شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته است. عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه است. در این شب، مقدرات یک سال انسانها و روزی‌ها، عمرها و امور دیگر مشخص میشود. ملائکه در این شب بر زمین فرود می‌آیند، نزد امام زمان(عج) می‌روند و آنچه را برای بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه می‌دارند. شب‌زنده‌داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأکید شده است.
عظمت و فضیلت این شب بر سایر شبها را از این امور می‌توان به دست آورد:
۱) آمرزش گناهان: پیامبر خدا(ص) در تفسیر سوره «قدر» فرمودند:
«هر کس شب قدر را احیا بدارد و مؤمن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده میشود.»
۲) قلب رمضان: امام صادق(ع) فرمودند:
«از کتاب خدا استفاده میشود که شماره ماههای سال نزد خداوند، دوازده ماه است و سرآمد ماهها ماه رمضان است و قلب ماه رمضان لیلة القدر است.»
۳) نزول قرآن: طبق روایات، مجموع قرآن در شب قدر دفعی و یکباره بر پیامبر (ص) نازل شده است. این نزول دفعی و یکباره قرآن است، اما نزول تدریجی قرآن طی 23 سال دوران نبوت پیامبر گرامی(ص) به صورت الفاظ نازل شده است.
۴) برتر از هزار ماه: نزول همه‌ی ملائکه و روح در شب قدر بر زمین و سلام دادن بر بندگان خدا نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. امام باقر(ع) فرمودند:
«عمل صالح در شب قدر از قبیل نماز، زکات و کارهای نیک دیگر بهتر است از عمل در هزار ماهی که در آن شب قدر نباشد.»
دیدگاه امام صادق در مورد شبهای قدر (لیله القدر )
شبهای قدر در اسلام از اهمیت و فضیلت بالایی برخوردار هستند. شبهایی که تلاوت هر آیه برابر است با ثواب دهها ایه در ایام و شب های دیگر. احادیث بسیاری در رابطه با فضیلت و اهمیت این شبها نقل شده است که در بخشی از آن امام صادق (ع) به اهمیت این شبها تاکیید بسیار دارند.
امام صادق(ع) قلب ماه رمضان و آغاز سال یعنی حسابرسی اعمال را «لیلة القدر» دانسته اند و فرمودند که شب نوزدهم برآورد اعمال، شب بیست و یکم تصویب اعمال و شب بیست و سوم زمان تنفیذ اعمال است.
روزه و توجه به ماه مبارک رمضان، قرآن خواندن در این ماه، صله رحم و افطاری دادن جزو سیره همه ائمه (ع) محسوب میشود.
امام صادق (ع) فلسفه روزه داری را براساس احادیث شان دوری از خواهش‌های نفسانی، پاکی دل، اعضا و جوارح، شکرگزاری از نعمت های خداوند، خشوع در برابر درگاه الهی، از بین رفتن شهوات و زیاد شدن حسنات به شمار می‌آورند و می‌فرمایند:اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک:آنگاه که روزه می گیری باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند (یعنی از گناهان پرهیز کند.)
شب قدر باعث گردید تا تاریخ به صورتی دیگر صیرورت یابد و مقدرات عالم به گونه ای متفاوت رقم بخورد.
هیچ نعمت بشر به لحاظ اهمیت به پای نعمت قرآن که کلام خدا و ظهور حق در عالم ماست نمی‌رسد. این نعمت سند سعادت و رستگاری آدمیان است. شاید به شکرانه برکت نزول این متن در در این ماه مبارک بوده است که به مسلمانان گفته شده است تمام این ماه را عید بگیرند و در آن روزه بدارند و با قرآن انس گیرند. باشد که به تقوایی نائل شوند که در پرتو پاکی ناشی از آن، تمام سال خود را بیمه کنند.
سفارش به قدر شناسی از این شب کانونی سال، در دستورات دینی نیز در همین راستا قابل توجیه است. که هزار ماه که یک عمر طولانی است و تقریباً برابر حکومت خاندان اموی(۱۰۹۶ ماه) بر اریکه قدرت است با ارزش این شب که همراه قرآن است برابری نمی‌کند، قرآن کریم ظرفیت عمل آن شب را معادل ظرفیت عمل هزار ماه (۸۳ سال و اندی)دیگر، که در آن شب قدر نباشد، اعلام کرده است. عمل خیر در این شبها از عمل خیر هزار شب بدون قرآن، افزون است.درهای آسمان در این شب با فرود قرآن باز شد و در پرتو آن شیطان در آن شب به زنجیر شد و اعمال بندگان در آن قبول حق گشت.
نظر دهید